Ryszard Ćwirlej „Ofiara twoim przeznaczeniem” to opowieść kryminalna z okresu przedwojennej Polski. Utrzymana jest z humorem. Napisana w błyskotliwym stylu, nawiązująca klimatem do tamtego okresu. A dokładniej po Wojnie Polsko-Bolszewickiej i w okresie, kiedy to Hitler dopiero co zaczynał istnieć na arenie politycznej w Niemczech.

I jak można się domyślić, tych klika faktów historycznych oraz inne, to tło tej zagadki kryminalnej. Zresztą dosyć ciekawej i ukazującej życie w Polsce w tamtym okresie, a dokładniej mówiąc – faktów dotyczących tego, w jaki sposób ludzie sobie radzili, aby zarabiać. I niekoniecznie w sposób uczciwy. Co było powszechne i na porządku dziennym. Interesy związane z różnym handlem dobrami, które wykradano np. z transportów, czy też fałszowano zamówienia krajowe. Tutaj chodziło np. o cement.

Ryszard Ćwirlej „Ofiara twoim przeznaczeniem”

Ale jak to często bywa w życiu, coś idzie nie tak i okazuje się, że w całej tej historii, mamy ofiarę. Śmierć człowieka. Oczywiście rozwikłania sprawy podejmuje się policja polska, ale też we wszystkim biorą udział niemieccy funkcjonariusze. I łatwo się domyślić takiej współpracy. Ale nie to jest głównym motywem powieści.

Przede wszystkim książka to bardzo dobrze skonstruowany obraz życia funkcjonariuszy w tamtym okresie międzywojennym. Przy okazji dowiadujemy się kilku faktów. Między innymi tego, że aby zostać policjantem w tamtej Polsce, wcale nie trzeba było ukończyć szkoły średniej. Chociaż od stopnia wykształcenia zależało wiele – to, czym taki policjant mógł się zajmować i czy mógł pełnić określone funkcje itd. Czyli nie jak dzisiaj, kiedy to musimy mieć zdaną maturę. Ale to taka ciekawostka i chyba dosyć interesująca.

Poniekąd Autor książki ukazał nam też schemat działania ówczesnej policji, który wydaje się dosyć zbliżony do obecnego. Także w tamtych czasach miały miejsce sekcje zwłok, oględziny itd. Wspominam, bo często takie odległe lata, kojarzą nam się z zacofaniem, jednak nic bardziej mylnego – a bywa tak, że różnice to jedynie postęp techniczny.

Mam też wrażenie, że Ryszard Ćwirlej chciał trochę nas rozbawić i momentami przedstawił celowo ironicznie pracę funkcjonariuszy oraz ich wzajemne relacje, a także stosunki pograniczników i policjantów niemieckich i polskich. Przedstawił je jako nieudolne i raczej śmiechu warte, nic niedające pożytku, a jedynie wprowadzające zamieszanie. Zapewne w tamtych czasach mogło tak być, biorąc pod uwagę antypatię polsko-niemiecką. I wydaje mi się, że też o to chodzi w tej książce, aby uwidocznić różnice społeczne funkcjonariuszy obu krajów.

W ogóle tamten okres słynął z kontrabandy – ludzie zarabiali na przemycie i wszystkim tym, co da się gdzieś sprzedać. A łapówki, to był chleb powszedni i o tym w tej powieści czytamy. Interesujące jest także to, że wcale funkcjonariusze tamtych czasów, nie stronili od alkoholu i to kolejny humorystyczny akcent w tym tytule. Zresztą miałem wrażenie, że wtedy wszystko było takie jakby czarno-białe, z tym że uczciwa praca, zawsze mieszała się z lewizną. Zawsze było coś, na czym dodatkowo się zarabiało i niekoniecznie zgodnie z prawem. Ale tak prawdę mówiąc, czy aby dzisiaj jest idealnie? No ale to takie moje przemyślenia związane z tą historią.

Wiem jedno, że dawno nie miałem okazji przeczytać historii kryminalnej z przymrużeniem oka i na dodatek tak bardzo zbliżonej do realiów świata. Warto było też poznać kilka zwrotów – gwary używanej w Poznaniu, Bydgoszczy i poczytać dialogi z naleciałościami językowymi, a dokładniej mieszaniny niemieckiego i polskiego języka. I przede wszystkim miałem poczucie szybkiej akcji, co nie pozwalało na nudy i z ochotą, niemal w jednym ciągu przeczytałem całość.

Polecam książkę wszystkim tym, którzy lubią trochę humoru, sensacji, zagadki, klimaty szarości, bo tak mi się kojarzy książka i przede wszystkim świat żywy, bez techniki i jak najbardziej osadzony w realiach relacji międzyludzkich.

Książka dostępna w Wydawnictwie Czwarta Strona

Autor na Facebook – Ryszard Ćwirlej